تعریف سنجش از دور
سنجش از دور یا remote sensing عبارت است از علم و فناوری گردآوری داده ها به وسیله سنجنده هایی که بدون تماس و در فاصله دور از اشیا و عوارض سطح زمین قرار دارند. از استخراج اطلاعات بدست آمده توسط سنجش از دور و پردازش آنها می توان برای دستیابی به اهداف مختلف از جمله نظارت بر زمین دست یافت.
مزایای استفاده از سنجش از دور
- پوشش مکانی وسیع و گسترده
- پوشش زمانی منظم
- نتایج نزدیک به زمان واقعی
- سیستم اتوماتیک
- کارایی در ورای محدوده بینایی انسان و دوربین های عکسبرداری هوایی
- عدم وجود مانع و کارایی برای مناطق غیر قابل دسترس
- عدم وجود مرزهای سیاسی و محدودیت های اقلیمی
در سنجش از دور از یک ماهیت فیزیکی جهت انتقال داده ها بین سنجنده ها و عوارض استفاده میشود. غالبا از تابش الکترومغناطیسی به عنوان حامل فیزیکی استفاده میشود. گردآوری داده در حیطه امواج الکترومغناطیس است. پرتو ایکس، فرابنفش، نورمرئی، مادون قرمز، ریز موج، انواع مختلف انرژی الکترومغناطیسی هستند.
مولفه های اصلی
- جمع آوری داده ها که شامل عوامل مختلفی مانند منبع انرژی، اتمسفر، سنجنده، اشیا و پدیده ها می شود.
- بخش استخراج اطلاعات و پردازش دادههای جمعآوری شده که توسط افراد متخصص انجام می شود.
انواع سنجش از دور
- دور کاوی فعال : در این نوع از سیستم ها، انرژی الکترومغناطیس توسط خود سنجنده تامین میشود و با ارسال امواج توسط سنجنده و دریافت بازتاب آن از سطح اشیا، اطلاعات جمع آوری میشوند.
- دور کاوی غیرفعال : در این سیستمها، انرژی خورشید به عنوان منبع انرژی الکترومغناطیسی استفاده میشود و امواج با تابیده از اشیا توسط سنجنده دریافت میشوند.
کاربردها :
سنجش از دور در بسیاری از زمینه های علمی و یا تحقیقاتی کاربرد دارد. مثلا در علوم زمین شناسی، مطالعات تغییرات اقلیمی، هواشناسی، کشف معادن، کشاورزی، مدیریت منابع طبیعی، سیستم های اطلاعات مکانی و … از این فناوری استفاده می شود.
- در نقشه برداری : در نقشه برداری برای تولید نقشه های پوششی در مقیاس های مختلف، تهیه مدل رقومی زمین، به هنگام سازی نقشه های کاربری و پوششی و … از سنجش از دور استفاده میکنیم.
- در زمین شناسی : در زمین شناسی برای تهيه نقشه هاي ساختار زمين وآناليزهاي زمين، نمایش جابجایی های زمین و واحدهای زمین شناسی، اکتشاف معادن، کشف و رصد بلایای طبیعی و … از سنجش دور استفاده میشود.
- در کشاورزی : کشاورزی یکی از عوامل مهم در اقتصاد هر کشوری محسوب می شود و از این رو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه استفاده از سنجش از دور در کشاورزی مدرن بسیار متداول است و در موارد متختلف از جمله پیشبینی تولید و عملکرد محصول، برآورد کیفیت محصول، اندازهگیری رطوبت خاک، تهیه نقشه زمینهای کشاورزی و … کاربرد دارد.
- در مطالعه تغییرات اقلیمی : با استفاده از تصاویر چند طیفی و رقومی و با استفاده از دید گستردهای که این فناوری فراهم میکند، میتوان اطلاعات بسیار زیادی را درمورد وضعیت پوشش گیاهی، منابع آبی و خاک منطقه بدست آورد. همچنین بسیاری از عوامل اقلیمی را می توان با تصاویر ماهواره ای و با پردازش این تصاویر اندازه گیری نمود و به این ترتیب، نوع اقیلم هر منطقه را مشخص و تعیین کرد. پس از شناسایی ویژگیهای اقلیمی میتوان با رصد آنها در دورههای مختلف تغییرات را مشاهده کرد.
گردآورنده : هادی اصغری ، یاسمن قبادی نیا ، مبینا نادری
یک دیدگاه بنویسید